Podobnie jak od siedmiu wieków Matka Boża
Częstochowska na Jasnej Górze, tak Pani Ostrobramska,
Matka Miłosierdzia, od ponad trzystu lat króluje z
wysokości swojego nadbramnego wzniesienia całej ziemi
polskiej, litewskiej i białoruskiej. "Świeci"
blaskiem wspaniałych szat przez okna kaplicy nad Ostrą
Bramą, widoczna z daleka.
Dobrze znany jest wizerunek Najświętszej Panny z lekko
pochyloną głową, w aureoli dwunastu gwiazd i wielu
promieni. Przymknięte oczy, skrzyżowane na piersiach
delikatne dłonie, smukła postać okolona
półksiężycem. Jej urok, łagodność, niezwykła
słodycz i zamyślenie wzbudzają ufność i nakłaniają
do modlitwy.
Nie istnieją sprawdzone dane o pochodzeniu obrazu i
jego autorze. Przypuszcza się, że to wybitne dzieło
namalowano w pierwszych latach XVII wieku. Wtedy bowiem
pośród murów otaczających Wilno, nad jedną z
dziewięciu bram, zwaną Miednicką albo Ostrą,
zawieszono od strony wewnętrznej wizerunek Matki Bożej,
zaś od zewnątrz - obraz Chrystusa Salwatora
(Zbawiciela) z kulą ziemską w ręku. Po zbudowaniu na
bramie specjalnej kaplicy w 1672 r. procesjonalnie
wprowadzono do niej obraz Najświętszej Panny, który od
tego czasu stał się przedmiotem wielkiego kultu.
Nabożeństwo spotęgowało się wyraźnie po pożarze
Wilna w 1706 r., kiedy wielu mieszkańców miasta doznało
szczególnej pomocy Matki Miłosierdzia.
Od 1735 r. zaczęto obchodzić w listopadzie święto
Opieki Matki Najświętszej. Przenoszono wtedy wizerunek
do pobliskiego kościoła św. Teresy, a dla
uświetnienia uroczystości zapraszano biskupów,
sławnych kaznodziejów, alumnów z seminariów
duchownych; oświetlano, dekorowano kościół, bramę
oraz całą uliczkę.
W 1761 r. zanotowano pierwszy cud. Na znak doznanych
łask zawieszano w kaplicy liczne wota. W 1773 r. papież
Klemens XVI zezwolił na publiczne odprawianie tam
nabożeństw. W 1828 r. na frontonie kaplicy umieszczono
napis: "Matko Miłosierdzia - pod Twoją obronę
uciekamy się". Wskutek nakazu władz zaborczych nadano
mu formę łacińską: Mater Misericordiae - sub Tuum
praesidium confugimus! Po upadku powstania styczniowego
generał gubernator Murawiew, zwany Wieszatielem,
zamierzał zamknąć kaplicę i zabrać obraz do cerkwi.
Planów swoich nie zdążył przeprowadzić, został
bowiem nagle z Wilna odwołany.
Pomimo nieprzychylnego stosunku carskich zarządców
obraz otaczany był wzrastającą stale czcią wiernych i
szeroko słynął cudami. Papież Pius X zezwolił
archidiecezji wileńskiej na własną modlitwę
brewiarzową i Mszę św. o Najświętszej Pannie Matce
Miłosierdzia, które wprowadzono 16 listopada 1915 r.
Pius XI, jeszcze jako Achilles Ratti, nuncjusz
papieski w Polsce, w 1920 r. odprawił Mszę św. w
Kaplicy Matki Bożej Ostrobramskiej, udzielając potem
już jako głowa Kościoła pozwolenia na koronację.
Dzięki staraniom abp. Romualda Jałbrzykowskiego,
metropolity wileńskiego, ważny ten akt odbył się 2
lipca 1927 r. Przy ołtarzu zbudowanym obok katedry
wileńskiej, do której w przeddzień przeniesiono
procesjonalnie cudowny wizerunek - koronację
przeprowadził kard. Aleksander Kakowski w obecności
kard. Augusta Hlonda, Prymasa Polski, dwudziestu ośmiu
biskupów, ok. pięciuset kapłanów, wielkiej liczby
wspólnot zakonnych, a także dostojników świeckich, do
których należeli prezydent Rzeczypospolitej Ignacy
Mościcki, marszałek Józef Piłsudski, ministrowie,
przedstawiciele wojska, świata nauki i kultury.
Przybyły też delegacje wszystkich polskich diecezji
oraz nieprzebrana rzesza wiernych.
To święte miejsce od wieków przyciągało
modlących się i szukających pomocy czcicieli Maryi. "Pannę Świętą,
co w Ostrej świeci Bramie" nawiedzali znani artyści, politycy,
naukowcy i pisarze, sławiąc Ją pięknym słowem,
muzyką i pieśnią. Tęsknili do Niej polscy zesłańcy,
więźniowie obozów, emigranci, wskutek wojen
rozproszeni po całym świecie.
Prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński, w okresach komunistycznych prześladowań w ręce
Królowej Korony Polskiej oddawał losy całego narodu polskiego i
sąsiednich ludów.
Wilnianie - i nie tylko - za wstawiennictwem Bogurodzicy od pokoleń w Ostrej Bramie
wypraszają szczególne łaski dla siebie i swoich bliskich. Wiele kopii
Ikony Matki Bożej Miłosierdzia znajduje się w kościołach innych krajów,
także w rzymskiej bazylice św. Piotra i Pawła znajduje się kaplica, w
której umieszczona jest kopia tego wizerunku.