Ferdynand Bulonne urodził się w Lizbonie w 1195 r. Pomiędzy 15. a 20.
rokiem życia wstąpił do Kanoników Regularnych św. Augustyna, którzy
mieli swój klasztor na przedmieściu Lizbony. Spędził tam dwa lata, po
czym przeniósł się do klasztoru w Coimbrze, które to miasto, obok
Lizbony, było drugim najważniejszym ośrodkiem życia religijnego i
kulturalnego kraju. Tam zdobył gruntowne wykształcenie teologiczne i w
roku 1219 otrzymał święcenia kapłańskie.
W rok potem Ferdynand był świadkiem pogrzebu pięciu franciszkanów
zamordowanych przez mahometan w Maroko. Przy tej okazji po raz pierwszy
usłyszał o duchowych synach św. Franciszka z Asyżu i natychmiast wstąpił
do nich w Olivanez, gdzie osiedlili się przy kościółku św. Antoniego
Pustelnika. Z tej okazji Ferdynand zmienił swoje imię na Antoni.
Zapalony duchem męczeńskiej ofiary, postanowił udać się do Afryki, by
tam oddać swoje życie dla Chrystusa. Jednak plany Boże były inne. Antoni
zachorował śmiertelnie i musiał wracać do ojczyzny. Jednakże na Morzu
Śródziemnym zastała go burza i zapędziła jego statek na Sycylię. W roku
1221 odbywała się w Asyżu kapituła generalna nowego zakonu. Antoni udał
się tam i spotkał się ze św. Franciszkiem (+ 1226). Po skończonej
kapitule oddał się pod władzę brata Gracjana, prowincjała Emilii i
Romanii, który mu wyznaczył erem w Montepaolo w pobliżu Forli. Czas tam
spędzony Antoni wykorzystał na pogłębienie życia wewnętrznego i dla
swoich studiów. Ze szczególnym zamiłowaniem zagłębiał się w Pismo
święte. Równocześnie udzielał pomocy duszpasterskiej i kaznodziejskiej.
Sława jego kazań dotarła niebawem do brata Eliasza, następcy św.
Franciszka. Ten ustanowił go generalnym kaznodzieją zakonu.
Odtąd Antoni przemierzał miasta i wioski, nawołując do poprawy życia i
pokuty. Dar wymowy, jego niezwykle obrazowy i plastyczny język,
ascetyczna postawa, żar i towarzyszące mu cuda gromadziły przy nim tak
wielkie tłumy, że musiał głosić kazania na placach, gdyż żaden kościół
nie mógł pomieścić słuchaczy. W latach 1225-1227 udał się z kazaniami do
południowej Francji, gdzie z całą mocą zwalczał szerzącą się tam
herezję katarów (albigensów). Kiedy powrócił do Italii, na kapitule
generalnej został wybrany ministrem (prowincjałem) Emilii i Mediolanu. W
tym czasie napisał Kazania niedzielne. W roku 1228 udał się do
Rzymu, by załatwić pilne sprawy swojej prowincji. Z tej okazji papież
Grzegorz IX zaprosił go z okolicznościowym kazaniem. Wywarło ono na
papieżu tak silne wrażenie, że nazwał Antoniego "Arką Testamentu".
Papież polecił mu wówczas, by wygłaszał kazania do tłumów pielgrzymów,
którzy przybywali do Rzymu. Na prośbę kardynała Ostii Antoni napisał Kazania na święta. Wygłosił tam także kazania wielkopostne.
Po powrocie do swojej prowincji udał się do Werony, gdzie władcą był
znany z okrucieństw i tyranii książę Ezelin III. Był on zwolennikiem
cesarza i w sposób szczególnie okrutny mścił się na zwolennikach
papieża. Do niego wtedy należała także Padwa. Antoni wiedział, że naraża
własne życie, miał jednak odwagę powiedzieć władcy prawdę. Ku zdumieniu
wszystkich tyran nie śmiał go tknąć i wypuścił cało.
Antoni obdarzony był wieloma charyzmatami - miał dar bilokacji, czytania
w ludzkich sumieniach, proroctwa. Wykładał filozofię na uniwersytecie w
Bolonii. W roku 1230 na kapitule generalnej zrzekł się urzędu
prowincjała (ministra) i udał się do Padwy. Był zupełnie wycieńczony,
zachorował na wodną puchlinę. Opadając z sił, zatrzymał się w klasztorku
w Arcella, gdzie przy śpiewie O gloriosa Virginum wieczorem w piątek, 13 czerwca 1231 roku, oddał Bogu ducha mając zaledwie 36 lat.
Jego pogrzeb był wielką manifestacją. Pochowano go w Padwie w kościółku
Matki Bożej. W niecały rok później, 30 maja 1232 roku, papież Grzegorz
IX zaliczył go w poczet świętych. O tak rychłej kanonizacji zadecydowały
rozliczne cuda i łaski, jakich wierni doznawali na grobie św.
Antoniego. Komisja papieska stwierdziła w tak krótkim czasie 5 uzdrowień
z paraliżu, 7 wypadków przywrócenia niewidomym wzroku, 3 głuchym
słuchu, 2 niemym mowy, uzdrowienie 2 epileptyków i 2 wypadki
wskrzeszenia umarłych. Kult św. Antoniego rozszedł się po całym świecie
bardzo szybko. Grzegorz IX bullą Cum iudicat w 1233 roku
wyznaczył dzień jego dorocznej pamiątki na 13 czerwca. Sykstus V w 1586
r. włączył jego święto do kalendarza powszechnego Kościoła. Na życzenie
króla Hiszpanii Filipa V Innocenty XIII w roku 1722 ustanowił 13 czerwca
świętem dla całej Hiszpanii i podległej jej wówczas Ameryki
Południowej. W Padwie zainicjowano praktykę czczenia w każdy piątek
śmierci św. Antoniego i we wtorek jego pogrzebu. W 1946 r. Pius XII
ogłosił go doktorem Kościoła.
Św. Antoni Padewski jest patronem zakonów: franciszkanów, antoninek oraz
wielu bractw; Padwy, Lizbony, Padeborn, Splitu; dzieci, małżeństw, narzeczonych, położnic, ubogich, podróżnych, ludzi i rzeczy
zaginionych. Na miejscu grobu św. Antoniego - Il Santo - wznosi się
potężna bazylika, jedno z najbardziej popularnych sanktuariów w Europie.
Przeprowadzone w 1981 r. badania szczątków Świętego ustaliły, że miał
190 cm wzrostu, pociągłą twarz i ciemnobrązowe włosy. Na kolanach
wykryto cienkie pęknięcia, spowodowane zapewne długim klęczeniem.
W ikonografii św. Antoni przedstawiany jest w habicie
franciszkańskim; nieraz głosi kazanie, czasami trzyma Dziecię Jezus,
które mu się ukazało (podobnie znanym wydarzeniem jest jego
kazanie do ryb czy zniewolenie muła, żeby oddał cześć Najświętszemu
Sakramentowi, by w ten sposób zawstydzić heretyka). Jego atrybutami są:
księga, lilia, serce, ogień - symbol gorliwości, bochen chleba, osioł,
ryba.
