Beda urodził się w 673 r. w Anglii, w hrabstwie Northumbria. Kiedy miał 7
lat, powierzono jego wychowanie i wykształcenie opactwu
benedyktyńskiemu św. Piotra w Weartmouth. Był bowiem wówczas zwyczaj, że
rodzice chętnie posyłali swoje dzieci do klasztoru na naukę i na
wychowanie w charakterze oblatów, czyli przyszłych kandydatów. Dwa lata
później Beda przeniósł się do nowo powstałego opactwa św. Pawła w
Jarrow. Z biegiem lat oba opactwa zasłynęły nie tylko w Anglii, ale
nawet daleko poza jej granicami jako niezwykle ważne ośrodki życia
kulturalnego i religijnego. O założeniu tych dwóch opactw Beda napisał
osobną historię, w której przekazał garść wiadomości również o sobie. W
Jarrow Beda wstąpił do klasztoru i jako mnich spędził tu ponad 50 lat.
W wieku 30 lat przyjął święcenia kapłańskie (703). Odtąd swoje życie
dzielił między modlitwę i studia. Znał język łaciński, grecki i
hebrajski, co ułatwiało mu studia nad Pismem świętym i dziełami ojców
Kościoła. Słusznie nazwano go najbardziej uczonym wśród świętych i
najświętszym wśród uczonych Kościoła w Anglii, co kiedyś powtórzą o św.
Tomaszu z Akwinu w skali całego Kościoła. Beda zostawił po sobie wiele
pism. Wśród nich na pierwszym miejscu stawia się napisaną przez niego
historię Anglii. Zostawił także żywot św. Kutberta (+ 678), św. Feliksa z
Noli (+ ok. 260) i św. Atanazego (+ 373). Dziełem wyjątkowej wagi jest Martyrologium Bedy, które posłużyło później do przygotowania wykazów świętych Kościoła.
Zdumiewają wszechstronne zainteresowania Bedy. Pisał bowiem również o
poezji, o gramatyce, ortografii, o naturze rzeczy, o czasie itp. Swoje
dzieła i rozprawy ilustrował często odpowiednimi rysunkami. Był także
uzdolnionym poetą. Zostawił hymny i pieśni poetyckie. Komentarze do
ksiąg Starego i Nowego Testamentu czynią św. Bedę największym egzegetą
średniowiecza. Ciekawe są jego homilie, których ocalało 50, i bardzo
obfita korespondencja, która rzuca światło nie tylko na osobisty
charakter Świętego, ale także na stosunki polityczne i religijne, jakie
za jego czasów panowały w Anglii.
Zmarł 26 maja 735 r. Jego ciało złożono w Jarrow, w kościele opackim. W
roku 1030 przeniesiono je jednak wraz z relikwiami św. Kutberta do
katedry w Durham. W roku 1155 wydzielono je i relikwie św. Bedy złożono w
nowym relikwiarzu wysadzanym drogimi kamieniami, a w roku 1373, w
700-lecie jego urodzin, wystawiono mu wspaniały grobowiec w katedrze w
Durham. W czasie odstępstwa od wiary króla Henryka VIII sprofanowano
śmiertelne szczątki św. Bedy i rozsypano je. Udało się jednak ich część
uratować.
"Zachód mądrością swoją oświecił" - powiedział o nim św. Robert
Bellarmin. U współczesnych i potomnych Beda zażywał takiej sławy, że
porównywano go do świętych Ambrożego, Augustyna, Hieronima i Izydora z
Sewilii. Synod w Akwizgranie (836) nadał mu przydomek Venerabilis
- Czcigodny. Leon XIII ogłosił go w 1899 roku doktorem Kościoła. Jest
patronem lektorów, angielskich pisarzy i historyków oraz miasta Jarrow.
W ikonografii św. Beda występuje rzadko. Jest przedstawiany w benedyktyńskim habicie. Atrybutami Świętego są: księga, pióro, zwój pergaminu.
