Tytuł Matki Bożej jako Królowej narodu
polskiego sięga drugiej połowy XIV wieku:
Grzegorz z Sambora nazywa Maryję Królową
Polski i Polaków. Teologiczne uzasadnienie
tytułu "Królowej" pojawi się w XVII wieku
po zwycięstwie odniesionym nad Szwedami i
cudownej obronie Jasnej Góry, które
przypisywano wstawiennictwu Maryi. Wyrazicielem
tego przekonania Polaków stał się król Jan
Kazimierz, który 1 kwietnia 1656 roku w katedrze
lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej
Łaskawej obrał Maryję za Królową swoich
państw, a Królestwo Polskie polecił jej
szczególnej obronie. W czasie podniesienia król
zszedł z tronu, złożył berło i koronę, i
padł na kolana przed wielkim ołtarzem.
Zaczynając od słów: "Wielka Boga -
Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico"
ogłosił Matkę Bożą szczególną Patronką
Królestwa Polskiego. Przyrzekł szerzyć Jej
cześć, ślubował wystarać się u Stolicy
Apostolskiej o pozwolenie na obchodzenie Jej
święta jako Królowej Korony Polskiej, zająć
się losem ciemiężonych pańszczyzną chłopów
i zaprowadzić w kraju sprawiedliwość
społeczną. Po Mszy świętej, w czasie której
król przyjął również Komunię świętą z
rąk nuncjusza papieskiego, przy wystawionym
Najświętszym Sakramencie odśpiewano Litanię
do Najświętszej Maryi Panny, a przedstawiciel
papieża odśpiewał trzykroć, entuzjastycznie
powtórzone przez wszystkich obecnych nowe
wezwanie: "Królowo Korony Polskiej, módl się
za nami".
Choć
ślubowanie Jana Kazimierza odbyło się przed
obrazem Matki Bożej Łaskawej we Lwowie, to
jednak szybko przyjęło się przekonanie, że
najlepszym typem obrazu Królowej Polski jest
obraz Pani Częstochowskiej. Koronacja obrazu
papieskimi koronami 8 września 1717 roku
ugruntowała przekonanie o królewskości Maryi.
Warto dodać, że Jan Kazimierz nie był
pierwszym, który oddał swoje państwo w
szczególną opiekę Bożej Matki. W roku 1512
gubernator hiszpański ogłosił Matkę Bożą
szczególną Patronką Florydy. W roku 1638 król
francuski, Ludwik XIII, osobiście i uroczyście
ogłosił Matkę Bożą Niepokalanie Poczętą
Patronką Francji.
Niestety śluby króla Jana Kazimierza nie
zostały od razu spełnione. Dopiero po
odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918
r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy
Apostolskiej o wprowadzenie święta dla Polski
pod wezwaniem "Królowej Polski". Papież
Benedykt XV chętnie do tej prośby się
przychylił (1920).
Dnia 31 października 1943 roku papież Pius
XII dokonał poświęcenia całej rodziny
ludzkiej Niepokalanemu Sercu Maryi. Zachęcił
równocześnie, aby tegoż aktu
oddania się dopełniły wszystkie
chrześcijańskie narody. Episkopat Polski
uchwalił, że dnia 7 lipca 1946 roku aktu
poświęcenia dokonają wszystkie katolickie
rodziny polskie; dnia 15 sierpnia - wszystkie
diecezje, a dnia 8 września tegoż roku cały
naród polski. Na Jasnej Górze zebrało się ok.
miliona pątników z całej Polski. W imieniu
całego narodu i Episkopatu Polski akt ślubów
odczytał uroczyście kardynał August Hlond.
W roku 1945 Episkopat Polski, pod
przewodnictwem kardynała Augusta Hlonda, na
Jasnej Górze odnowił akt poświęcenia się i
oddania Bożej Matce. Ponowił też złożone
przez króla Jana Kazimierza śluby. W
uroczystości tej brała udział milionowa rzesza
wiernych. W przygotowaniu do tysięcznej rocznicy
chrztu Polski (966-1966), w czasie uroczystej
"Wielkiej Nowenny", na apel prymasa Polski,
kardynała Stefana Wyszyńskiego, cała Polska
ponownie oddała się pod opiekę Najświętszej
Maryi, Dziewicy - Wspomożycielki. 26 sierpnia
1956 roku Episkopat Polski dokonał aktu
odnowienia ślubów jasnogórskich, które przed
trzystu laty złożył król Jan Kazimierz.
Prymas Polski był wtedy w więzieniu.
Symbolizował go pusty tron i wiązanka
biało-czerwonych kwiatów. Po sumie
pontyfikalnej odczytano przez prymasa ułożony
akt odnowienia ślubów narodu. W odróżnieniu
od ślubowań międzywojennych akt ślubowania
dotykał bolączek narodu, które uznał za
szczególnie niebezpieczne dla jego
chrześcijańskiego życia. 5 maja 1957 r.
wszystkie diecezje i parafie oddały się pod
opiekę Maryi. Finałem Wielkiej Nowenny było
oddanie się w święte niewolnictwo całego
narodu polskiego, diecezji, parafii, rodzin i
każdego z osobna (1965), tak aby Maryja mogła
rozporządzać swoimi czcicielami dowolnie ku ich
większemu uświęceniu, dla chwały Bożej i dla
królestwa Chrystusowego na ziemi.
