(Msza św.)
Introit Mszy św. na dzień dzisiejszy brzmi: Panie,
Ty masz litość nad wszystkimi, a nic nie masz w
nienawiści z tego, coś stworzył: przebaczasz grzechy
ludzkie dla pokuty, i przepuszczasz one: albowiem Ty
jesteś Pan Bóg nasz.
Lekcja wyjęta jest z proroka Joela: To mówi Pan:
Nawróćcie się do mnie ze wszystkiego serca waszego, w
poście i w płaczu i żalu. I rozdzierajcie serca wasze,
a nie szaty wasze, a nawróćcie się do Pana Boga
waszego: bo dobrotliwy i miłosierny jest, cierpliwy i
mnogiego miłosierdzia, i łatwy do ubłagania. Trąbcie
w trąbę na Syjonie, poświęćcie post, zwołajcie
gromadę. Zgromadźcie lud, poświęćcie kościół,
zbierzcie starce, zbierzcie dzieci i ssące piersi; niech
wynijdzie oblubienica z komnaty swej. Między przysionkiem a ołtarzem będą płakać kapłani; słudzy
Pańscy, a będą mówić: Przepuść, Panie, przepuść
ludowi Twemu.
W ewangelii (Mat. 6,16-21) napomina Pan Jezus
uczniów, by nie pościli tylko dla oka ludzkiego, dla
pochwały. Gdyby tak czynili, nie otrzymaliby żadnej
zapłaty od Ojca niebieskiego. Przestrzega następnie
przed zbytnim przywiązaniem do rzeczy doczesnych,
ponieważ żądza ta odciąga człowieka, jego myśli i
poczynania od rzeczy niebieskich, które wyłącznie
zasługują na naszą troskę i staranie, bo ich rdza ani
mól nie psuje, ani złodzieje nie wykopują i kradną.
W ten sposób godnie zapoczątkował Kościół
zbawienny czas Wielkiego Postu. A nastrój, którym jest
przejęta Msza św. w Środę Popielcową, będzie
ustawicznie podczas całego tego poważnego okresu
powracał. Odmawiamy psalmy pokutne, uczęszczamy na
nabożeństwa i kazania pasyjne, ujmujemy sobie pokarmu i
napoju. Za to wszystko taką nagrodę obiecuje nam
prefacja postna: "Przez post ciała Bóg ujarzmia
nieprawość, podnosi ducha, cnoty i nagrody
rozdziela". (...)
***
(Opis)
Odgłos trąby, o której wspomina prorok Joel w
dzisiejszej lekcji, grzmi także i nam; ogłasza
początek czterdziestodniowego postu, czasu pokuty,
zbliżania się cierpień i śmierci naszego Zbawiciela.
Kapłan posypuje nam w pierwszym dniu świętego czasu
postnego, w Środę Popielcową, głowy popiołem
poświęconym i mówi przy tym słowa poważne i
przejmujące: "Pamiętaj, człowiecze, żeś jest
prochem i w proch się obrócisz".
Kościół dlatego przypomina nam w Środę
Popielcową o śmierci, ponieważ myśl o naszej
ostatniej chwili, która kiedyś na pewno nadejdzie, choć
niewiadome kiedy, szczególnie może obudzić w nas
uczucia skruchy, stosowne na czas postu. Jako symbol
śmierci, wzywa nas poświęcony popiół, abyśmy
szczerą pokutą zgładzili grzechy swoje i osiągnęli
darowanie kary za występki. I ten szczegół, że
popiół, którego używa się w Środę Popielcową,
pochodzi z gałązek palmowych, poświęconych w
Niedzielę Palmową ubiegłego roku, nie jest bez
znaczenia. Ponieważ owe gałązki służyły jako
wyobrażenie zwycięstwa i chwały, popiół ich dobitnie
wykazuje, jak prędko mija wszelki blask ziemski, jak
znikoma jest wszelka doczesność.
Już synod kościelny, który się odbył w Benewencie
w r. 1091, przepisuje, aby wszystkim posypywano głowy
popiołem; "wszyscy bowiem mają z tego wymownego
upomnienia mieć korzyść".
Bardzo głębokie są modlitwy, którymi kapłan
poświęca popiół i równocześnie prosi, by Bóg
wszystkim udzielić raczył ducha prawdziwej skruchy i
szczerej pokuty, ażeby mogli serdecznie za grzechy
żałować i przed obliczem Boskiego Majestatu gorzko je
opłakiwać; błaga, aby Bóg też przebaczył ich
uchybienia, duszom udzielił swej pomocy i utwierdził je
w łasce.
Podczas ceremonii posypywania głów lud śpiewa
rzewną pieśń:
Posypmy głowy popiołem,
Uderzmy przed Panem czołem,
Zapustne rozpusty na stronę,
Wijmy cierniową koronę.
Uderzmy przed Panem czołem,
Zapustne rozpusty na stronę,
Wijmy cierniową koronę.
Posypmy popiołem głowy,
Bo głos sumienia surowy
Do pokuty woła za grzechy,
Na stronę teraz uciechy.
Bo głos sumienia surowy
Do pokuty woła za grzechy,
Na stronę teraz uciechy.
Posypmy głowy popiołem,
Módlmy się wszyscy już społem,
Bo sąd Pański choć sprawiedliwy,
Jest dla grzesznika straszliwy.
Módlmy się wszyscy już społem,
Bo sąd Pański choć sprawiedliwy,
Jest dla grzesznika straszliwy.
Posypmy popiołem głowy,
Bo już jest za nas gotowy
Zbawiciel na męki, katusze,
By nasze odkupić dusze.
Bo już jest za nas gotowy
Zbawiciel na męki, katusze,
By nasze odkupić dusze.
Posypmy popiołem głowy,
By śmierci znak ten zmysłowy
Grzech pochował na zawsze w grobie
I wzniósł nas, Panie, ku Tobie.
By śmierci znak ten zmysłowy
Grzech pochował na zawsze w grobie
I wzniósł nas, Panie, ku Tobie.
Posypmy popiołem głowy,
Abyśmy z Chrystusem społem
Wszyscy odrodzeni powstali
I hymn Mu chwały śpiewali.
Abyśmy z Chrystusem społem
Wszyscy odrodzeni powstali
I hymn Mu chwały śpiewali.
Rok Boży w liturgii i
tradycjach Kościoła świętego, Katowice 1931 r.