Wawrzyniec należał niegdyś do najbardziej popularnych
świętych. Jednakże historia nie przekazała nam szczegółowych informacji o
jego życiu i działalności duszpasterskiej, dlatego też jego osobę
możemy poznać tylko z tradycji. Według zachowanych Akt Męczeństwa
św. Wawrzyniec miał pochodzić z Hiszpanii, a jego rodzicami byli:
Orencjusz i Pacjencja, czczeni jako święci przez mieszkańców miasta
Huesca. Nie wiemy, kiedy św. Wawrzyniec pojawił się w Rzymie. Należał
jednak do duchowieństwa tego miasta i cieszył się zaufaniem papieża św.
Sykstusa II. Właśnie jemu św. Sykstus II powierzył administrację dóbr
kościelnych oraz opiekę nad ubogimi Rzymu.
Za panowania cesarza Waleriana (253 - 260) wybuchło nowe
prześladowanie chrześcijan. Cesarz wydał edykt, na podstawie którego
wszyscy sprawujący w gminach chrześcijańskich jakieś urzędy, mieli być
skazywani na śmierć bez postępowania sądowego. Stąd też policja cesarska
w dniu 6 VIII 258 r. aresztowała papieża św. Sykstusa II podczas
sprawowania Eucharystii w katakumbach. Tego samego dnia ścięto papieża i
asystujących mu czterech diakonów. Edykt cesarski nakazywał nie tylko
likwidować chrześcijan, ale także mienie kościelne. Nie aresztowano
początkowo św. Wawrzyńca, aby wydobyć od niego wiadomości o stanie
majątku kościelnego. Czyniono wysiłki ze strony policji, aby zmusić św.
Wawrzyńca do przekazania majątku na rzecz władz cesarstwa.
Diakon
spodziewając się aresztowania i tortur, rozdał wszystkie pieniądze
kościelne ubogim. Kiedy sędzia nakazał św. Wawrzyńcowi wydać skarby
kościelne, ten zebrawszy obdarowanych ubogich powiedział, że właśnie ci
ludzie są tymi poszukiwanymi skarbami. Sędzia nakazał diakona siec
biczami, a następnie rozłożyć go na kracie i tak przypalać ciało, aż
męczony odpowie na zadawane pytanie. Święty nie załamał się podczas
męczeństwa, nie wyparł się wiary i odniósł wspaniałe zwycięstwo, oddając
życie za Chrystusa 10 VIII 258r.
Ciało męczennika pochował kapłan św. Justyn. Na jego grobie cesarz
Konstantyn Wielki wystawił bazylikę. Imię św. Wawrzyńca weszło do Kanonu
rzymskiego (dzisiaj I modlitwa eucharystyczna). Powstało wiele świątyń
poświęconych św. Wawrzyńcowi, w samym Rzymie było ich kilkanaście.
Św. Wawrzyniec jest patronem diecezji pelplińskiej, miasta
Norymbergi, bibliotekarzy, kucharzy, piekarzy, uczniów, studentów,
ubogich, bibliotek, administratorów, straży pożarnych, wszystkich
zwodów, które są bezpośrednio związane z ogniem, winnic; wzywano go jako
orędownika w chorobach reumatycznych, przy bólu pleców, podczas
pożarów. W ikonografii przedstawia się go jako diakona w stroju
diakońskim z kratą, na której był męczony; z Ewangelią i Krzyżem; jako
rozdającego jałmużnę ubogim (torebka na pieniądze), z palmą męczeństwa.
