WYKŁAD
WIARY PRAWDZIWEJ
ŚW. JAN DAMASCEŃSKI
DOKTOR KOŚCIOŁA
––––––––
Rozdział XXVI
Antychryst (1)
Jest rzeczą pewną, że Antychryst się pojawi. Wprawdzie
antychrystem (2) jest każdy, "kto nie przyjmuje, że Syn Boży przyszedł
w ciele" (3) i że będąc prawdziwym Bogiem, stał się prawdziwym
człowiekiem, pozostając nadal Bogiem – jednak Antychrystem w znaczeniu
właściwym i szczególnym jest ten, który ma przyjść przed końcem świata (4). Pierwej
jednak muszą wszystkie narody usłyszeć Ewangelię, jak powiedział Pan (5), a wtedy ten
przyjdzie, by dowieść bezbożności Żydów. Bo mówił Pan [do nich]: "Przyszedłem
ja w imię Ojca mego, a nie przyjmujecie mnie; przyjdzie inny w imię swoje
własne i przyjmiecie go" (6). I Apostoł pisze: "Ponieważ nie przyjęli miłości
prawdy ku swemu zbawieniu, dlatego pośle im Bóg działanie błędu, które ich
przywiedzie do uwierzenia kłamstwu, aby sądzeni byli wszyscy ci, co nie
uwierzyli prawdzie, ale przystali na nieprawość" (7). Żydzi nie
przyjęli prawdziwego Syna Bożego i Boga, Pana Jezusa Chrystusa, lecz przyjmą
oszusta, który będzie się podawał za Boga (8). O tym bowiem, że ogłosi się on Bogiem, tak mówił
anioł, pouczając Daniela: "Na bogów swych ojców zważać nie będzie" (9). Apostoł też
ostrzega: "Niech was nikt nie zwodzi w jakikolwiek sposób, [gdyż nie
nastąpi dzień Sądu], jeśli pierwej nie przyjdzie odstępstwo i nie objawi się
człowiek nieprawości, syn zatracenia, przeciwnik i napastnik wobec wszystkiego,
co ma związek z Bogiem i świętością, tak że sam zasiądzie w świątyni Bożej i
będzie się podawał za Boga" (10). W świątyni Bożej – nie naszej, lecz dawnej,
żydowskiej, zasiądzie. Bo nie przyjdzie do nas, ale do Żydów, i nie ze względu na
Chrystusa lub na tych, którzy do Niego należą. Dlatego właśnie nazywa się
Antychrystem.
Najpierw więc będzie głoszona Ewangelia wszystkim
narodom. "I wtedy objawi się ten niegodziwiec, którego przyjście spowoduje
szatan i ukaże go w całej mocy wśród znaków i fałszywych cudów, z całym
oszustwem nieprawości wobec tych, którzy giną. Lecz Pan zabije go słowem ust
swoich i zetrze go obecnością swego blasku" (11).
Więc nie diabeł stanie się człowiekiem przez wcielenie
jak Pan (wzdryga się na to nasza myśl), lecz człowiek zrodzi się z cudzołóstwa
i podda się zupełnie działaniu szatana. Bo Bóg, znając naprzód okropność jego
przyszłych zamierzeń, pozwoli, by diabeł w nim zamieszkał.
A zatem przyjdzie z cudzołóstwa, jak powiedzieliśmy, i
potajemnie się wychowa, a potem z nagła powstanie, podniesie bunt i będzie
panował. Na wstępie tego panowania, czy raczej tyranii, będzie udawał świętość.
Jednak skoro tylko wzmocni się, prześladować zacznie Kościół Boży i okaże całą
swoją przewrotność.
Przyjdzie zaś "w znakach i dziwach kłamstwa"
(12)
– fikcyjnych, nie prawdziwych cudów – i zwiedzie tych, których umysł opiera się
na słabych i chwiejnych zasadach, i oderwie ich od Boga żywego tak podstępnie,
że "nawet wybranych w błąd by wprowadził, gdyby to było możliwe" (13).
Henoch i Eliasz posłani zostaną na ziemię, by zwracać
"serca ojców ku synom" (14), czyli Synagogę, do Pana naszego Jezusa Chrystusa i
do nauki apostolskiej, i będą przez niego usunięci. A wtedy zjawi się Pan z
nieba, taki, jakim widzieli Go apostołowie idącego do nieba (15) – prawdziwy
Bóg i prawdziwy człowiek – w chwale i mocy, i zabije człowieka nieprawości,
syna zatracenia, "tchnieniem ust swoich" (16). Niech więc
nikt nie oczekuje, że Pan przyjdzie z ziemi (17), bo przyjdzie z nieba, jak sam zapewnił (18).
–––––––––––
Św. Jan Damasceński, Wykład
wiary prawdziwej. Przełożył Bronisław Wojkowski. Warszawa 1969, ss. 261-263.
(a)
Przypisy:
(1) Jedynie św. Hipolit Rzymski w
starożytności chrześcijańskiej napisał oddzielną księgę O Antychryście,
wydał ją H. Achelis, GCS 1, 2, Berlin 1897, ss. 1-47. Z tego dzieła czerpie św.
Jan Damasceński, posługując się także uwagami św. Ireneusza, zawartymi w Adversus
Haereses, PG 7.
(2) Tu przenośnie: przeciwnikiem
Chrystusa.
(3) 2 Jan. 7.
(4) Św.
Ireneusz, Adversus Haereses, lib. V, c. 25.
(5) Por. Mt. 24,
14.
(6) Jan. 5, 43.
(7) 2 Tes. 2,
10-12.
(8) Por. 2 Jan.
7.
(9) Dan. 11, 37.
(10) 2 Tes. 2,
3-4.
(11) Por. 2 Tes.
2, 8 ns.
(12) 2 Tes. 2,
9.
(13) Mt. 24, 24.
(14) Mal. 4, 6. Por. Apok. 11, 3.
(15) Por. Dz. Ap. 1, 11.
(16) 2 Tes. 2, 8.
(17) W ten sposób przyjdzie
Antychryst, mogłaby więc zajść pomyłka.
(18) Por.: Mt. 25, 31; Łk. 21,
27.
(a) Por. 1) Przekład łaciński: S.
Joannes Damascenus, Expositio accurata fidei orthodoxae. De antichristo.
2) Ks.
Franciszek Antoni Staudenmaier, Antychryst.
3) Ks. Henryk
Fiatowski, Antychryst.
4) Ks.
Franciszek Pouget, Nauki katolickie w sposób katechizmowy. O końcu świata, o
Antychryście, o przyjściu Eliasza i Henocha, i o nawróceniu żydów.
5) Ks. Piotr
Skarga SI, Kazanie na XXIV niedzielę po Świątkach. (O końcu
świata i o Antychryście).
6) Bp
Władysław Krynicki, Dzieje Kościoła
powszechnego.
7) Ks. Maciej
Sieniatycki, a) Apologetyka czyli dogmatyka fundamentalna. b) Zarys
dogmatyki katolickiej.
8) Św. Cyprian
Biskup Kartagiński, a) O jedności
Kościoła Katolickiego. b) O śmiertelności.
9) Kwintus
Septymiusz Florens Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom.
10) Św.
Wincenty z Lerynu, Pamiętnik (Commonitorium). Rozprawa Pielgrzyma o
starożytności i powszechności wiary katolickiej przeciw niezbożnym nowościom
wszystkich kacerzy.
(Przyp. od red. Ultra
montes).
Za: www.ultramontes.pl
