Podstawowym błędem znacznej większości
różnej maści „tradycjonalistów” jest fałszywe pojęcie nieomylności
papieskiej ogłoszonej konstytucją dogmatyczną Pastor Æternus 18
lipca 1870 roku podczas obrad Soboru Watykańskiego (I). Wielu
duchownych, a za nimi świeckich, stara się za gallikanami i innymi
heretykami rozumieć restrykcyjnie ten dogmat, ograniczając nieomylność
papieską do uroczystych orzeczeń, które tak naprawdę miałyby się
pojawiać dwa czy trzy razy na stulecie.
Absurdalność takiego pojęcia staje się
oczywista przy rozważeniu praktycznych skutków takiego stanu rzeczy
(pisze to osoba, która sama zbyt długo ślepo wierzyła niedouczonym
duchownym). Gdyby rzeczywiście nieomylność dotyczyła tylko wyjątkowo
rzadkich definicji, oznacza to, że na co dzień Najwyższy Pasterz
Kościoła mógłby popadać w błąd teologiczny (a nawet w herezję) i głosić
go Kościołowi powszechnemu. Ponadto, każda wypowiedź Papieża, jeśli nie
byłaby „uroczystym orzeczeniem” (którego kryteria stawialiby odrzucający
nieomylność gallikanie), byłaby podatna na krytykę i
niepodporządkowanie się.
W związku z powyższym i na podstawie
prawdziwej interpretacji dogmatu nieomylności papieskiej przez
dziewiętnastowiecznych teologów, którzy opracowywali jego teologiczne
uzasadnienie, wniosek jest oczywisty. Ojcowie Soborowi nową definicją
nie ograniczyli papieskiej nieomylności, a tylko potwierdzili prawdę, z
coraz większą siłą odrzucaną, że nieomylność papieska nie jest w żaden
sposób uzależniona od czyjejkolwiek zgody, ani poszczególnych biskupów,
ani wszystkich razem, ani soboru, etc. Uroczyste potwierdzenie tej
prawdy było silnym uderzeniem przeciwko gallikanom, koncyliarystom i
innym heretykom, którzy w ten sposób odnosili się do różnych deklaracji
papieskich.
Co się zaś tyczy znaczenia słowa „ex cathedra” w tekście definicji dogmatu, O. Noël Barbara, w Katechiźmie wytrwałości o Kościele (Catéchisme de persévérance sur l’Eglise), wyjaśnia:
„Ex cathedra”
jest wyrażeniem, które Ojcowie Soboru Watykańskiego I wybrali, aby
ogłosić Kościołowi w jakich warunkach Rzymski Papież jest nieomylny.
Ponieważ dołożyli starań, aby jego znaczenie było precyzyjne, ten, który
chce być katolikiem musi trzymać się ich wyjaśnień. Oto one:
Biskup Rzymski jest nieomylny, gdy mówi ex cathedra,
to znaczy „gdy sprawując urząd Pasterza i Nauczyciela wszystkich
chrześcijan, mocą swej najwyższej apostolskiej władzy określa, że nauka
dotycząca wiary i moralności obowiązuje Kościół powszechny, (on) w pełni
posiada, dzięki opiece Bożej obiecanej mu w osobie błogosławionego
Piotra, tę nieomylność, jaką Boski Zbawiciel chciał wyposażyć swój
Kościół w definiowaniu nauki dotyczącej wiary i moralności; wskutek
tego, te definicje Biskupa Rzymu, same z siebie, a nie na mocy zgody
Kościoła, są niezmienne.” (Pastor Æternus)
Aby dobrze zrozumieć to
wyrażenie, w tym samym znaczeniu, w jakim rozumieli je Ojcowie Soboru
Watykańskiego I, trzeba rozrążnić trzy rzeczy w każdym Papieżu:
człowieka, który jest Papieżem, nauczyciela prywatnego i nauczyciela
powszechnego.
1) Człowiek, który jest Papieżem. Może on być Włochem, Francuzem, Polakiem czy z jakiejkolwiek innej narodowości.
2) Nauczyciel prywatny. Jako taki, Papież może wyrażać osobiste pomysły dotyczące wszystkich wolnych kwestii.
3) Nauczyciel powszechny. To Papież w sprawowaniu właściwej sobie funkcji; to Papież mówiący „ex cathedra”, ze stolicy Piotra, jako Papież.
Wyrażenie „ex cathedra” jest równoważnikiem wyrażenia „ex officio”. Wyklucza tylko Nauczyciela prywatnego.
To w ten sposób należy rozumieć to wyrażenie w tekście Pastor Aeternus.
Podsumowując, za każdym razem, gdy Papież jest w swoim urzędzie Papieża
i gdy naucza, jest nieomylny. I jest nieomylny niezależnie od formy
swojego nauczania, czy gdy to ostatnie byłoby udzielone pod postacią
uroczystą, czy byłoby udzielone pod codzienną postacią zwyczajną.
Fragment książki o. Barbary z języka francuskiego tłumaczył Pelagiusz z Asturii.
Za: http://pelagiusasturiensis.wordpress.com/2013/12/01/nieomylnosc-papieska-i-ex-cathedra/#more-3682
