W
obozie katolickim niemałe szkody wyrządzają dążności
pseudoreformatorskie niektórych duchownych i świeckich pisarzy, zwane
modernizmem, amerykanizmem i liberalnym czy reformowanym katolicyzmem,
które z bałwochwalczej czci dla ewolucyjnego postępu i dzisiejszej
kultury, na wskroś realizmem przesiąkniętej, pchają katolicyzm na obce
mu dotąd tory, by go niby to "odmłodzić", to jest, do ducha czasu
przystosować, i z protestantyzmem, jako też z nowszą cywilizacją
pojednać. Nie wszyscy zwolennicy tych dążności posuwają się do
ostatecznych granic, – bo chcą zostać w Kościele; – wszyscy atoli
wołają o reformy, czy to w dziedzinie filozofii i teologii, czy na polu
życia religijnego i ustroju Kościoła. [...]
Na
początku XX. wieku zwolennicy modernizmu i "reformowanego katolicyzmu"
wymagają zdemokratyzowania rządów Kościoła, zreformowania Kongregacji
rzymskich, zwłaszcza Kongregacji Indeksu i św. Inkwizycji, zredukowania
ceremonii liturgicznych, zaprowadzenia liturgii w języku narodowym,
rozluźnienia karności kościelnej i zniesienia celibatu. Rozumie się, że
gdyby te dążności wzięły górę, z religii i z Kościoła ledwie by ślad
pozostał.
Nic też dziwnego, że Leon XIII potępił skrajne
tendencje amerykanizmu w przytoczonym piśmie [List Testem Benevolentiae z
22 stycznia 1899], a Pius X błędy modernizmu, loisyzmu i reformizmu w
encyklice Pascendi z 8 września 1907, w Syllabusie Lamentabili z 3 lipca
1907 i w Motu proprio Sacrorum antistitum z l września 1910. Historia
świadczy, że Kościół katolicki był i jest opiekunem zbawiennej
cywilizacji i prawdziwego postępu, ale nie może dla ludzkiego widzimisię
zmieniać swoich dogmatów, ani swojego ustroju, bo nie od ludzi ale od
Boga ma swój początek. Dlatego też przy tym, co wziął od Boga, stoi
niewzruszenie, choćby go miały opuścić miliony, jak się to stało w
czasach reformacji".
Bp Józef Sebastian Pelczar
OBRONA RELIGII KATOLICKIEJ, TOM I.: JAK WIELKIM SKARBEM JEST RELIGIA
KATOLICKA I DLACZEGO TA RELIGIA MA DZISIAJ TYLU PRZECIWNIKÓW, drugie
przejrzane i pomnożone wydanie, PRZEMYŚL 1920, ss. 356