SUCHE DNI WIELKIEGO POSTU

Kościół przed każdym święceniem kapłanów nakazuje posty i modlitwy w tzw. Suche dni. Spośród czterokrotnie powtarzających się dni kwartalnych, Suche dni w Wielkim Poście są najpóźniejsze. Nie mają one również tego znaczenia, co tamte, ponieważ cały post czterdziestodniowy ma służyć pokucie i naszemu odnowieniu. Toteż, jak wynika z treści tekstów, owe trzy dni: środa, piątek i sobota zapewne od początku zostały włączone do liturgii wielkopostnej. Środa jest dniem Matki Boskiej, dniem wejścia w siebie i duchowego skupienia oraz modlitwy za kapłanów; piątek podaje myśli o nawróceniu i pokucie, sobotni wieczór poświęcony jest odnowieniu przymierza i stanowi wstęp do uroczystości wielkanocnej. (W tym dniu właśnie odbywają się święcenia kapłańskie.) Liturgia Suchych dni nawiązuje do pierwszej niedzieli Postu: Chrystus pości przez czterdzieści dni i zwycięża szatana; Mojżesz i Eliasz, przedstawiciele Starego Przymierza, łączą się z Nim w czterdziestodniowym poście. W sobotę Suchych dni Chrystus, Mojżesz i Eliasz zjednoczeni są na górze przemienienia. Mamy tu więc do czynienia z teologią Wielkiego Postu.

Środa Suchych dni 

Stacja w bazylice Najśw. Maryi Panny Większej

Post Mojżesza i Eliasza

Od najdawniejszych czasów obchód stacyjny we wszystkie cztery środy Suchych dni całego roku odbywa się w największym kościele Najświętszej Maryi Panny w Rzymie. Bazylika ta pochodzi z IV wieku; została odbudowana przez papieża Sykstusa III (432-440), a z okazji orzeczenia soboru w Efezie (431) o prawdziwym macierzyństwie Bożym Najśw. Maryi Panny, poświęcona Jej imieniu. Jest rzeczą prawdopodobną, że w drugiej połowie IV stulecia obchód Suchych dni został na nowo unormowany i że już wtedy trzy wielkie bazyliki (Najśw. Maryi Panny Większej, Dwunastu Apostołów i św. Piotra) zostały obrane na kościoły stacyjne. Dziś więc odbywamy pielgrzymkę do największego i najbardziej czcigodnego kościoła świata, poświęconego Najśw. Maryi Pannie. (W bazylice N. Maryji modlimy się dziś za przyszłych kapłanów, o Niej również wspomina Ewangelia.) Matka Boża jest patronką dnia dzisiejszego. Korna postawa, w której ukazuje się nam w dzisiejszej ewangelii, to dla nas wzór upokorzenia wielkopostnego. Z drugiej zaś strony otrzymujemy zapewnienie, że my również wzniesiemy się do Jej godności, tzn., że staniemy się „Matką Chrystusa”, gdy czynić będziemy wolę Ojca Jego. Tak więc i Matka Boża towarzyszy nam przez cały okres W. Postu. (...)

Piątek Suchych dni

Stacja u Dwunastu Apostołów

Oto stałeś się zdrowy; nie grzesz więcej

Chrystus jest Zbawicielem katechumenów, pokutników i wiernych; jesteśmy jak paralityk i podobnie jak on, zostaliśmy uzdrowieni przez Chrystusa w sadzawce Kościoła (chrzest i Eucharystia).

Motyw stacyjny. Jak już słyszeliśmy w czasie Adwentu, od najdawniejszych czasów w cztery piątki Suchych dni odbywa się obchód stacyjny w bazylice Dwunastu Apostołów. Grisar przypuszcza, że bazylika ta była dla Rzymu kościołem pokuty (pojednania). W każdym razie uderzające jest to, że w trzy piątki Suchych dni ewangelie mają charakter wyraźnie pokutny, a w czwartek po Wielkanocy, gdy również stacja jest w tym kościele - ewangelia mówi o pokutnicy Magdalenie. Dzisiaj w różny sposób Kościół poucza nas o pokucie. Mamy przed sobą dwunastu Apostołów; oni także są głosicielami pokuty, zwłaszcza dwaj pierwsi: Piotr, po którego licach stale płynęły łzy żalu za grzech zaparcia się Pana, oraz Paweł, który jest dla nas wzorem wierności po nawróceniu. W tym kościele również spoczywają zwłoki dwóch Apostołów - Jakuba i Filipa. Jakub Mniejszy jest mężem modlitwy i postu. Możemy więc każdorazowy piątek Suchych dni przeznaczyć na pokutę za poprzedni kwartał. Wokół kościoła stacyjnego były krużganki i sadzawki, co mogło wpłynąć na wybór ewangelii o chorym od 38 lat. Ponieważ za dawnych czasów w Rzymie chętnie odtwarzano pamiętne miejsca Jerozolimy, jest rzeczą dość prawdopodobną, że nawet jedna z sadzawek nazwana była Betsajda. Ranke zwraca uwagę na szczegół, ,,że ten piątek był właśnie 38 dniem dzielącym nas od Wielkanocy”. W taki to sposób porównywano „cierpienia chorego ze smutkiem czterdziestodniowego postu, a uzdrowienie chorego z radosnym dniem Zmartwychwstania Pana”. (...)

Sobota Suchych dni 

Stacja u św. Piotra

Przebłysk światłości wielkanocnej w nocy wielkopostnej

Obchód Suchych dni. Trudno nam w ogóle zdać sobie sprawę, jak podniosły był obchód Suchych dni w dawnym Kościele. W sobotę wieczorem, po całodniowym poście gromadzili się wierni u grobu św. Piotra i całą noc spędzali na modlitwie, czytaniach i śpiewie, a w niedzielę rano uczestniczyli w Ofierze eucharystycznej. Wtedy też udzielano święceń kapłańskich. Jasno oświetlony kościół wśród ciemnej nocy, licznie zgromadzeni wierni, kler w pełnym składzie wokół Ojca świętego, wznoszące się ku niebu pieśni chóralne, obłoki wonnego kadzidła, przesłaniające grób św. Piotra - oto godne ramy obchodu Suchych dni. (...) Św. Leon Wielki († 461 r.) większość swych homilii na Suche dni kończy słowami: ,,w środę i piątek pośćmy, a w sobotę obchodźmy wigilię u św. Piotra Apostoła”. Wiemy poza tym, że ten sam papież Leon wygłosił w dniu dzisiejszym homilię na ewangelię o przemienieniu Pańskim. Tak więc co najmniej od 1500 lat Kościół odprawia w dniu dzisiejszym Mszę św. w bazylice św. Piotra jako w kościele stacyjnym. (…)

(ROK LITURGICZNY, Pallottinum, 1956 r.)