Święto Trzech Króli jest jednym z najstarszych świąt w
Kościele. Obchodzono je na Wschodzie od III wieku, a na Zachód przedostało się
pod koniec IV wieku.
Słowo "Epifania" znaczy "objawienie". Epifania, podobnie
jak Boże Narodzenie, przedstawia nam Boga, który staje się widzialnym, z tą
różnicą jednak, że teraz nie tylko Żydom, ale i poganom okazuje Bóg Syna swego.
Już Izajasz proroczo widzi Kościół pod figurą Jerozolimy, do której "napływa
mnogość pogan, złoto i kadzidło przynosząc". (Iz 60 1-6)
W dzisiejszym dniu czcimy objawienie się Boga w widzialnej
postaci. Wcielony Bóg objawił się poganom w osobach Mędrców, narodowi wybranemu
przy chrzcie w Jordanie i swoim uczniom przez cud dokonany w Kanie Galilejskiej.
Oficjalna nazwa święta brzmi Epifania. Terminem tym Grecy
określali uroczysty wjazd władcy. Święcimy dzisiaj przybycie na ziemię wielkiego
Króla, którego panowanie ogarnia nie tylko wszystkie kraje, ale cały
wszechświat. Chrystus Król nawiedza dzisiaj swój Kościół - wiekuistą Jerozolimę,
obdarzając ją skarbami łaski. Do Kościoła powołane są wszystkie narody. Cała
tradycja chrześcijańska widzi w Mędrcach ze Wschodu pierwociny narodów
pogańskich. Za nimi w bramy Kościoła Chrystusowego wchodzą coraz to nowe ludy. W
ten sposób spełnia się proroctwo Izajasza, które czytamy dziś w lekcji
mszalnej.
Powołanie do wiary zawiera w sobie powołanie do świętości. Bóg
obdarzył nas światłem wiary, "abyśmy się stali uczestnikami dziedzictwa Świętych
w światłości". Modlimy się dzisiaj o wierność naszemu powołaniu, która ma nas
doprowadzić do oglądania Boga (kolekta).
Dary Mędrców mają znaczenie symboliczne. Oznaczają godność
królewską Chrystusa (złoto), wypływającą z połączenia się natury ludzkiej
(mirra) z Boską (kadzidło). Dlatego wyobrażają one samego Zbawiciela.
W kościołach poświęca się dzisiaj te dary oraz kredę
przeznaczoną do oznaczenia drzwi domów inicjałami trzech Mędrców i datą roku.
Zwyczaj ten wiąże się z obrzędem ogłaszania w dniu dzisiejszym świąt ruchomych.
W pierwsze wielkie święto roku kalendarzowego w katedrach i głównych kościołach
po odśpiewaniu Ewangelii kantor ogłaszał daty niedziel i świąt okresu
wielkanocnego.